09.12.2020
Historia, niestety, wskazuje, że są schematy, które powtarzają się wielokrotnie, a mimo to niczego ludzi nie uczą.
Niedługo 50 rocznica wydarzeń grudniowych na Wybrzeżu i masakry demonstrantów w mojej rodzinnej Gdyni. Ponieważ czeka Czytelników prawdziwy wysyp artykułów mądrych i jeszcze mądrzejszych, nie chcę z nimi konkurować. Jest jednak jeden aspekt sprawy, na który pozwolę sobie zwrócić uwagę.
Genezą tragedii grudniowej była „walka buldogów pod dywanem”, czyli walka o władzę wewnątrz samej partii rządzącej między ekipą Gomułki i Gierka. Polska i jej obywatele byli tylko statystami, a w końcu zakładnikami i ofiarami tej walki.
Kiedy czytam i słucham wiadomości bieżących uparcie nasuwa mi się refleksja, że jesteśmy świadkami powtórki z historii.
Buldogi tak zawzięły się w walce, że już nie zwracają uwagi na pozory, nie baczą na konsekwencje.
A jakie one będą? I dla kogo?
Jerzy Łukaszewski
Grudzień ‘1970
Wyboru zdjęć dokonał autor.
Miałem 18 lat i kończyłem liceum w Łodzi. Władza blokowała informacje, a myśmy słuchali Wolnej Europy, Polskiej Sekcji BBC i Głosu Ameryki. Podawali informacje, jakie mieli – w większości się potem potwierdzały.
W szkole nie byliśmy specjalnie rozpolitykowani, raczej skoncentrowani na wyczynowym sporcie. Mimo tego byliśmy wstrząśnięci i wypatrywaliśmy zmian, bo przeaśność Polski gomułkowskiej była przygnębiająca.
W domu poważniejsze rozmowy – szczęście, że mieliśmy z kim i umieliśmy ze sobą rozmawiać. Pamiętam jak ojciec przestrzegał nas przed entuzjazmem wynikającym ze zmiany ekipy politycznej. Do dziś mam w uszach jego słowa “…to tylko zmiana szyldu i kosmetyka”. A jednak młodość nie daje za wygraną – cieszyliśmy się samą zmianą, wiążąc z nią nadzieje na lepszą przyszłość. I nie pomyliliśmy się – Gierek wywrócił system.
*
KIedy kilka lat później, znajomi w Trójmieście oprowadzali nas po miejscach tragedii, mi.in. widocznych na zdjęciach archiwalnych zamieszczonych w tekście Pana Jerzego i relacjonowali własne przezycia, to nawet wówczas ciarki przechodziły nam po plecach.
*
Ten nastrój, o którym pisze Autor i mnie się udziela; także dlatego że to akurat też grudzień.
Wygląda na to, że jesteśmy w tym samym wieku 🙂 Te dni to był jedyny moment w moim życiu, gdy wpadło mi do głowy pisać pamiętnik. Ciekawie mi się go czyta po 50 latach.
Pamiętniki to ciekawe studium pamięci. Nie pisałem ich nigdy, ale robiłem zapiski sporadycznie. Kiedy po latach do nich wracam okazuje sie, ze pamięć ma charakter dynamiczny i przetwarza przeszłość tak, że jest zupełnie inna niz relacje o niej z czasów zapisywania zdarzeń. To pewnie w warsztacie historyka jest elementarz weryfikacji zdarzeń!
“Pamiętnik”: to trochę na wyrost. Lepsze jest pańskie określenie “zapiski”. Zawierają mnóstwo szczegółów całkiem już zapomnianych nie tylko przez historyków. Spojrzenie na własną naiwność po 50 latach bywa bardzo pouczające. A zestawienie wiedzy dokumentalnej ze swoimi wspomnieniami o szczegółach i próba “dopasowania” tego wszystkiego do siebie to często pasjonująca praca.
Najgorsza jest jednak bezradność kiedy widzi się sytuację wypisz wymaluj podobną i zero refleksji z niczyjej strony.
W pełni się zgadzam. Ja te bezradność widze także w skali europejskiej i globalnej. Póki żyły pokolenia pamiętające tragedię II WŚ póty bylismy bezpieczni. Teraz coraz więcej nieodpowiedzialnych Putinów, Orbanów czy Kaczyńskich próbuje oszukać historię. Na razie jeszcze NIemcy maja pamięć pokojową oraz instytucjonalną klęski. Ale co będzie jak ta pamięć zawiedzie….
w pewnym sensie można doszukiwać się jakichś podobieństw, jednak ta władza kieruje się doradcami zza oceanu, którzy mają inne narzędzia do prowadzenia polityki i zdaje się nikt po stronie gł. siły opozycji nie znalazł na to odpowiedniego odporu, proponując ciągle tą samą grę o jeden poziom niżej
Wydawało mi się to na tyle oczywiste, że skróciłem tekst do maksimum. Nie chodzi o te same narzędzia, groźbę strzelaniny na ulicach (choć nie założyłbym się), ale o kłótnie w obozie władzy wokół weta dla postanowień UE. Kto kogo? Morawiecki Ziobrę czy Ziobro Morawieckiego? A ceną może być cofnięcie Polski w rozwoju, co uderzy w każdego obywatela, niezależnie po której stronie się opowiada.
Grudzień ’70 powinien być nauczką dla obywateli beznamiętnie obserwujących podgryzające się buldogi.
Oni się nie zagryzą, skutki i tak odczujemy my.
Grudzień ’70 powinien być nauczką dla obywateli beznamiętnie obserwujących podgryzające się buldogi….Oczywiście , tylko suweren po 3 tyg max 3 miesiącach o wszystkim zapomina …Po 8 latach rządów PO – PSL kompletnie zapomniał o ostrzeżeniu jakim były rządy PIS 2005-2007…
No właśnie Janka Wiśniewskiego już gdzieś w tym sezonie na drzwiach ponieśli, wprawdzie wypchanego albo całkiem żywego i polanego kechupem, ale już się komuś marzyło. Romantycy.
Jednak to se ne vrati (co to znaczy warto sprawdzić). Poza tym drogi Autorze liście opadły. Co by tu jeszcze…
Nie sądzę, by to się komuś marzyło. Ta kukła miała być symbolem, ale i moment i wykonanie było nieprzemyślane. A co do liści… możliwe, choć nasi rządzący bardzo się starają, by nie opadły tak do końca.
I pomysł lichy.
Wyrażam chęć opublikowania moich wspomnień z wojska ze stanu wojennego na SO. Krótkie. Juź kiedyś proponowałem, ale pan Redaktor ma lepszych autorów. (Wiem, ze w historii są dwa Grudnie.)
Panie Wojtku – to czemu Pan nie wyśle Red. BM propozycji publikacji?
Posłałem.
Cieszę się, że został opublikowany. JUz się zabieram za lekturę.
*
Wiedziałem co mówię, bo jestem zawodowym doradcą, he, he, he….
Dziękuję!
Odpowiem po staropolsku You’re welcome.
Najwazniejsze, że Pański tekst fajny!
https://uploads.disquscdn.com/images/e915628a4adbfb7549a5ec566062381ad442eaae850696b8502944623a02e22e.jpg https://uploads.disquscdn.com/images/16ec7b4602b4d15ecc8875999dc6132280de0374275bc8c582408266b541177a.jpg https://uploads.disquscdn.com/images/eef495018bafb6568c24387f5c787f804e89a67fad5adb22f36d8bdc3ba4aa7c.jpg
A tak dziś wygląda śródmieście Gdyni. Nad ulicą imiona zabitych.
Grudzień 1970 to jakby c.d. Pażdziernika 1956. Wprawdzie początki Gierka byly optymistyczne ale konanie PRL-wydłużone zaczęło się po 10 latach w 1980. I nastąpiło ponieważ dyktatura monopartii jest niereformowalna. O czym świadczy obecny stan IV RP a defacto PRL-bis.
Panie Jerzy – z innej beczki. To, co mówilismy a propos Pańskiego rozważania o tym Ruchu Trzaskowskiego, teraz głosno powiedział Schetyna. https://natemat.pl/330793,schetyna-sceptycznie-o-projekcie-trzaskowskiego-on-nie-funkcjonuje
Jak patrzę na platformersów, to oni spartolą każdą, nawet najfajniejszą okazję, która sama wpada w ich ręce. Żal(ek) dup(k)ę ściska!!!
No żal, ale co można zrobić? Ponad 18 tys. osób wpisało się do tego ruchu (mua tysz) i teraz wątpię, czy w najbliższym czasie da się te osoby do czegokolwiek namówić.
Dla mnie to niestety znak, że Trzaskowski tylko pozornie jest taki światły i otwarty. Naprawde to chyba dość sztampowy i mało utalentowany urzędnik partyjny. Żaden wytrawny polityk nie pozwoliłby sobie na tak bezprecedensowa utratę poparcia wynikjacego z entuzjazmu. Może jednak zupełnie sie nie znam na polityce ? Tak jak KOD zmarnował entuzjazm znacznej grupy aktywnych POlaków, tak teraz RT przegwizdał energię swoich zwolenników.
Dziś w 50 rocznicę tamtej masakry przylazło jakieś bydlę i zaryczało.
https://natemat.pl/330913,kuriozalne-slowa-biskupa-szlachetki-w-gdyni-zaatakowal-lgbt-i-kobiety?fbclid=IwAR0AnLCkkAXnhNYMj-QmcfhpPwUCbhEjO-_6e1xU3VFn8EysF9fYwzA1Q40
“Jest takie miejsce, taki kraj …”