20.10.2022
Gipsowanie jest jedną z licznych technik budowlanych najczęściej stosowanych przy wykańczaniu wnętrz.
Do nakładania każdego rodzaju gipsu konieczne jest właściwe przygotowanie podłoża. Stare, odstające warstwy farb olejnych, emulsyjnych i tynków trzeba usunąć, powierzchnie murowe należy oczyścić z kurzu, drobin i osadów tłuszczu. Nie wolno nakładać masy gipsowej na farby kredowe i wapienne. Podłoża suche i chłonne powinno się gruntować lub zwilżać wodą.
Do przygotowania zaprawy gipsowej i do jej nakładania warto używać czystych naczyń i narzędzi (paca stalowa i szpachelka) wykonanych z materiałów niekorodujących. Jest regułą, że gips wsypuje się do pojemnika (najlepiej elastycznego, dającego się łatwo czyścić) zawierającego już odmierzoną ilość czystej wody, stopniowo wyrabiając mieszankę. Czynność tę można wykonywać ręcznie lub specjalnym mieszadłem założonym w uchwycie wiertarki wolnoobrotowej.
Wszystkie rodzaje surowców gipsowych można przechowywać w szczelnie zamkniętych workach lub pojemnikach, w suchych warunkach, odizolowanych od wilgotnego podłoża. Podczas wyrabiania masy gipsowej i pracy przy jej nakładaniu i rozprowadzaniu koniecznie należy chronić oczy (okulary ochronne) i skórę (rękawice robocze i kombinezon).
W zależności od charakteru przygotowywanych robót stosuje się dany rodzaj gipsu. Oto najważniejsze jego odmiany:
Gips budowlany jest przeznaczony do produkcji prefabrykatów gipsowych, jako spoiwo do zapraw tynkarskich, gipsobetonów oraz prac renowacyjnych i wykończeniowych wewnątrz pomieszczeń. Charakteryzuje się krótkim czasem wiązania. Do wyrobienia z niego masy o właściwej konsystencji na 1 kg suchego proszku należy użyć ok. 0,7 l wody. Wykonaną jej ilość trzeba zastosować w czasie nie dłuższym niż 15 min. Nie rozprowadzona w tym czasie masa nie nadaje się już do użycia.
Superprzyczepna masa szpachlowa wolnowiążąca jest uszlachetniona sztuczną żywicą i wzmocniona włóknem, wykazuje optymalną przyczepność do trudnych podłoży, wysychając nie zapada się, wiąże bez zarysowań, równomiernie twardnieje w warstwach o dowolnej grubości.
Nadaje się do szpachlowania całych sufitów, dobrze wypełnia fugowania i przestrzeń ubytków, jest znakomita na przyklejanie do surowych powierzchni murowych i łączenia na krawędziach płyt gipsowo-kartonowych. Płyty g-k można szpachlować tą masą bez stosowania taśm antyrysowych.
Na 1 kg suchej mieszanki przypada 0,6 l wody. Przygotowaną masę należy zużyć w ciągu 45 min.
Proszki gipsów wolnowiążących, wyrabiane w wodzie (na 1 kg gipsu 0,30 do 0,34 l wody), to białe, uniwersalne masy szpachlowe do wykonywania gładzi i napraw powierzchni ścian i sufitów we wnętrzach. Nadają się do użycia w czasie 1,5 godz. od wymieszania.
Gładzie szpachlowe wysokiej jakości, to bardzo wolno wiążące materiały (wiązanie następuje po ok. 5 godz.), są przeznaczone do prac wykończeniowych i dekoracyjnych we wnętrzach. Pozwalają doprowadzić ściany i sufity do idealnej gładkości przygotowując ich powierzchnie na podłoża do krycia farbą. Są dobrym tworzywem do wypełniania spoin pomiędzy płytami g-k. Mogą służyć jako wypełniacze bruzd, rys i wszelkiego rodzaju pęknięć na powierzchniach tynkowych.
Są gotową mieszanką wykonaną na bazie wyselekcjonowanych składników naturalnych, ekologicznych wypełniaczy i dodatków modyfikujących. Powodują one wyjątkową plastyczność wyrobionej masy i łatwość jej nakładania. Dużą zaletą jest uzyskana wysokiej jakości biel, zmniejszająca zużycie materiału malarskiego.
Suchą mieszankę wsypuje się do wody w proporcji 1:0,4. Na 1 kg gipsu – 0,4 l wody. Składniki należy intensywnie wymieszać (najlepiej mechanicznym, wolnoobrotowym narzędziem) do momentu uzyskania jednorodnej konsystencji. Po rozprowadzeniu i całkowitym wyschnięciu masy gładzi powstałe nierówności na założonych nią powierzchniach usuwa się ściernicą (papierem, płótnem ściernym): duże – najpierw gruboziarnistą, następnie, do gładkości drobnoziarnistą, drobne – tylko drobnoziarnistą lub specjalną siatką do szlifowania.
Przed podjęciem decyzji kupna gipsu warto najpierw zastanowić się nad przeznaczeniem wielu gatunków tego materiału budowlanego i – dokładnie czytając na opakowaniach instrukcje możliwości jego stosowania – wybrać taki jego rodzaj, jaki będzie w sposób optymalny odpowiadać właściwemu wykonaniu zamierzonych prac.
Andrzej Markowski-Wedelstett
