15.12.2022
Włoskie słowo lustro w tłumaczeniu na język polski znaczy dosłownie blask, połysk. Zwierciadło jest gładką powierzchnią, mogącą odbijać padające na nią promienie świetlne i dawać obrazy przedmiotów znajdujących się przed nim, wierne co do kształtów i barw.
Zwierciadłem może być gładko wypolerowana płaszczyzna, m.in. metalu albo tafli szkła, podlanej mieszaniną np. cyny i rtęci, odbijająca obraz przedmiotów.
Handel oferuje lustra w oprawach, bez opraw oraz z obramowaniami różnego rodzaju w formie i rysunku: szlifowanymi, trawionymi, względnie ciętymi, na krawędziach sfazowanymi w stosunku do zasadniczej powierzchni zwierciadła. Te ostatnie zawiesza się na ścianach, czy na elementach mebli przy użyciu wkrętów, szyn, prowadnic, zaczepów, narożników, albo innego rodzaju mocowań. Także można zwierciadlaną szybę… przykleić: bezpośrednio do materiału murowego, do tynku, do powierzchni drewnianych, drewnopodobnych, metalowych, czy wykonanych z tworzywa sztucznego.
Przed zakupieniem wybranego lustra trzeba sprawdzić stopień gładkości i wyszlifowania jego zewnętrznej powierzchni: odbicia przedmiotów nie powinny być zniekształcone. W tym celu, po oddaleniu się od zwierciadła na odległość co najmniej 2 m, należy wolno się przesuwać w jego polu widzenia. Warto wtedy trzymać poziomo w rękach prosty pręt lub inny równy, wąski przedmiot. Jeżeli nie zauważy się w odbiciu lustra załamań na przesuwającym się przedmiocie, będzie to znaczyć, że szkło zostało wypolerowane równomiernie, po wysokości zbliżonej do jednej płaszczyzny.
Również tylną stronę lustra trzeba sprawdzić. Warstwa metalu na niej nałożona, powodująca specyficzną funkcjonalność tafli szkła, powinna być dodatkowo pokryta warstwą farby ochronnej. Brak takiej izolacji na lustrze może spowodować szybkie uszkodzenie „lustrzanego podlewu” w wyniku zadrapań, nawet delikatnych, lub skraplania się od strony ściany pary wodnej.
Warto także pamiętać, jeśli chodzi o wybór lustra, aby nie kupować zwierciadła wykonanego z tafli szkła zielonego, lecz ze szkła białego. Jego kolor można łatwo odróżnić, patrząc pod światło od strony bocznej krawędzi lustra. W lustrze ze szkła zielonego przeglądający się w nim nie wygląda zbyt korzystnie. Zielony odcień stanowi tutaj rodzaj filtru, który zniekształca właściwe barwy ciała, ubioru lub innych przedmiotów, obrazów odbitych od powierzchni zwierciadła.
Planowanie pracy
Odpowiedniej wielkości zwierciadło, przeznaczone do umocowania na wyznaczonym miejscu ściany można kupić gotowe, w magazynie z wyposażeniem wnętrz lub w sklepie z artykułami szklarskimi; można też zamówić lustro u szklarza, albo w każdym drobiazgu czynności wykonać samemu z odpowiednio grubej szyby. Ostatni sposób jest oczywiście najbardziej skomplikowany i czasochłonny i nie wszyscy mają warunki techniczne do szlifowania i zamiłowania chemiczne do srebrzenia szkła. Lepiej więc potrzebne lustro zamówić u szklarza, a właściwiej u specjalisty lustrzarza.
Pozostanie wtedy do wykonania tylko praca związana z zamocowaniem zwierciadła na powierzchni ściany. Tym czynnościom podoła każdy, nawet początkujący majsterkowicz. Wystarczy bowiem na ścianie zaznaczyć miejsce usytuowania lustra i przykleić go do jej powierzchni w wyznaczonym miejscu.
Podłoże do przyklejenia tafli lustrzanej musi być suche i czyste, pozbawione zanieczyszczeń, tłuszczu i drobin pyłów, które podczas układania zwierciadła na ścianie mogą porysować cienkie warstwy farby ochronnej i podlewu. Ponadto powierzchnia ściany musi być równa i gładka. Czysta i sucha musi być także lewa strona lustra. Można zmyć ją ciepłą wodą i rozpuszczonym w niej mydłem. Po umyciu, mydliny trzeba spłukać czystą wodą. Po kąpieli lustro należy osuszyć. Nie wolno lewej strony zwierciadła przemywać rozcieńczalnikami organicznymi bądź nieorganicznymi, substancje te mogą zniszczyć nie tylko warstwę ochronną podlewki, ale i ją samą.
W miejscu wyznaczonym na umieszczenie lustra trzeba zdjąć z muru warstwę (warstwy) farby. Klej silikonowy najtrwalej zwiąże tylną stronę lustra z odkrytym tynkiem, zagruntowanym uprzednio środkiem do umacniania jego struktury.
Pod lustrem ze względów estetycznych można przewidzieć listwę ozdobną albo funkcjonalną, do której przymocowane mogą zostać specjalne uchwyty lub półeczka na przybory toaletowe (w łazience), czy też na akcesoria odzieżowe (przedpokój). Listwę trzeba będzie przytwierdzić wkrętami wprowadzonymi w kołki rozporowe umieszczone w murze ściany.
Czyszczenie luster
Rynek artykułów chemicznych oferuje wiele gotowych środków do czyszczenia luster i szyb w ogóle. Najczęściej jednak są to związki chemiczne mające tendencję do niszczenia środowiska naturalnego. W krajach o wyrafinowanej technologii następuje dość gwałtowne hamowanie wytwarzania takich (dotąd popularnych) środków, produkowanych zwłaszcza na bazie aerozolu. Powraca się do zarzuconych recept, których przepisy – jak dawniej – są bardziej przyjazne środowisku.
Najbezpieczniejszym sposobem wyczyszczenia lustra jest zmycie jego zewnętrznej powierzchni ciepłą wodą z dodatkiem mydła. Nie zawsze jednak zastosowanie takiego sposobu jest skuteczne.
Zanieczyszczenia na szkle lustrzanym, niepoddające się wodzie, można potraktować podwójnie szlamowaną krzemionką lub kilkakrotnie szlamowaną kredą. W tym celu trzeba przygotować zawiesinę krzemionki lub kredy w wodzie i – mocząc w niej szmatkę skórzaną – czyści się lustro, zaś przecierając jego powierzchnię miękką szmatką bawełnianą – do sucha.
Andrzej Markowski-Wedelstett
