01.07.2025
Majsterkowicz
Kwiaty stanowią doskonały sposób na dekorację naszego domu, dodają świeżości, łączą nas z naturą i wprowadzają ciepły klimat. Świeże kwiaty w wazonie ceramicznym będą piękną ozdobą salonu lub innego wybranego pomieszczenia. Podarowane bliskiej osobie, zawsze stanowią miły gest i spotykają się z pozytywną reakcją. Nierzadko również z zaskoczeniem, obdarowana osoba w pośpiechu nalewa wówczas wody do wazonu, a ten niekiedy może się wyślizgnąć z jej rąk i ulec uszkodzeniu. Bywa również, że stojący wazon ceramiczny, potrącony, może się przewrócić i pęknąć, czy nawet rozbić na kilka kawałków. Czy odłamany uchwyt, albo odprysk jednego z elementów wazonu, zdarza się, że historycznie lub sentymentalnie cennego, musi oznaczać nieodzowność jego wyrzucenia? Niekoniecznie. Są możliwe sposoby naprawienia takiej szkody bez konieczności szukania fachowca konserwatora przedmiotów wykonanych z ceramiki, chyba że uszkodził się nam oryginalny wazon pamiętający czasy sprzed wieków.
Pracę nad reperacją trzeba zacząć od zaopatrzenia się w odpowiedni klej do łączenia powierzchni ceramicznych i przygotowania czystej i płaskiej powierzchni, na jakiej będzie można ułożyć wszystkie elementy wazonu. Dokładnie należy je obejrzeć i ustalić, które powinny po sklejeniu do siebie przylegać i gdzie będą wymagać nałożenia kleju. Następnie każda część „składanki” musi być dokładnie wyczyszczona i – jeżeli do tej czynności używało się środków płynnych – osuszona. Tak przygotowane elementy są gotowe do naprawy.
Delikatnie wyciskając z tubki klej, niewielką jego ilość nałożyć trzeba na jedną z łączonych krawędzi wazonu. Po naniesieniu warstewki kleju zdecydowanym ruchem należy złączyć klejone powierzchnie i – starając się nie przesuwać ich względem siebie – unieruchomić na co najmniej 10 sek. Dopiero po upływie tego czasu można zwolnić uścisk i obejrzeć miejsce sklejenia, sprawdzając trwałość wiązania.
Popularnym spoiwem, jaki nadaje się do sklejania ceramiki, jest Bostik Speed Glue Liquid, znany również jako instant (błyskawiczny w działaniu), twardniejący w kontakcie z powietrzem. Odporny na wilgoć i skoki temperatury. Jest to klej cyjanoakrylowy, bezbarwny, jednoskładnikowy. W ciągu zaledwie kilku sekund trwale skleja różne materiały, nie tylko ceramikę, ale i większość tworzyw sztucznych, metal lub szkło. Doskonale się nadaje do małych napraw przedmiotów w gospodarstwie domowym czy np. rękodzieła. Zapewnia szybkie wiązanie, a jego bezbarwna spoina pozwala sklejać nawet elementy kolorowe, nie zmieniając ich wizerunku. Jednak nie jest wystarczająco wytrzymały do wiązania dużych powierzchni ceramicznych, ponieważ może pękać pod wpływem naprężeń mechanicznych przedmiotu.
Krótki przegląd niektórych innych, popularnych klejów do łączenia elementów ceramicznych
Klej epoksydowy jest jednym z najtrwalszych i najmocniejszych klejów dostępnych na rynku. Składa się z dwóch składników – żywicy epoksydowej i utwardzacza. Po wymieszaniu tych dwóch składników, klej staje się bardzo wytrzymały i odporny na wilgoć oraz temperaturę. Klej epoksydowy jest idealny do sklejania ceramiki, ponieważ tworzy trwałe połączenie, które jest odporne na uszkodzenia mechaniczne. Jednakże, klej epoksydowy może być trudny w użyciu, ponieważ wymaga precyzyjnego wymieszania składników i szybkiego wykonania klejenia, zanim klej zacznie twardnieć.
Klej poliuretanowy jest spoiwem elastycznym, jakie jest idealne do sklejania ceramiki na powierzchniach narażonych na ruch i wibracje. Klej poliuretanowy jest odporny na wilgoć, różnice temperatury i działanie chemikaliów. Tworzy trwałe połączenie, które jest elastyczne i odporne na uszkodzenia mechaniczne. Jednakże, klej poliuretanowy może wymagać dłuższego czasu schnięcia w porównaniu do innych klejów, co może wydłużyć czas oczekiwania na zakończenie prac.
Klej cementowy jest tradycyjnym i powszechnie stosowanym klejem do ceramiki. Składa się z cementu, piasku i dodatków, które zapewniają mu odpowiednią konsystencję i właściwości klejące. Jest trwały, odporny na wilgoć i temperaturę. Może być stosowany do sklejania dużych powierzchni ceramiki, takich jak płytki podłogowe. Jednakże, klej cementowy jest trudny w użyciu, ponieważ wymaga odpowiedniego przygotowania powierzchni i precyzyjnego nałożenia kleju.
Klej silikonowy jest spoiwem elastycznym, jaki może być stosowany do łączenia ceramiki w miejscach narażonych na kontakt z wodą, takich jak łazienki i kuchnie. Jest odporny na wilgoć, temperaturę i działanie chemikaliów. Tworzy trwałe połączenie, które jest elastyczne i odporne na uszkodzenia mechaniczne. Może być jednak trudny w użyciu, ponieważ wymaga odpowiedniego przygotowania powierzchni i precyzyjnego nałożenia. Ponadto, klej silikonowy jest niełatwy do usunięcia, jeśli konieczne jest późniejsze jego zdjęcie z powierzchni ceramicznych.
Wybór odpowiedniego kleju do sklejania ceramiki zależy od wielu czynników, takich jak jej rodzaj, warunki eksploatacji i preferencje użytkownika. Każdy z tych klejów ma swoje zalety i wady, dlatego ważne jest, aby dokładnie zapoznać się z ich właściwościami i zastosowaniem przed podjęciem decyzji. Warto również pamiętać, że skuteczność klejenia ceramiki zależy nie tylko od wyboru odpowiedniego kleju, ale także od prawidłowego przygotowania powierzchni i precyzyjnego wykonania klejenia. Przed przystąpieniem do prac związanych ze sklejaniem ceramiki warto zapoznać się z instrukcją danego spoiwa i postępować zgodnie z zaleceniami jego producenta.
Andrzej Markowski-Wedelstett
