Paulina Bownik: Co się naprawdę wydarzyło na bagnach Siemianówki11 min czytania

w pierwszy dzień świąt prawosławnego Bożego Narodzenia?

10.01.2023

Autorka tego poruszającego tekstu zamieściła go na Facebooku z prośbą o upowszechnienie. Robimy to niniejszym w przekonaniu, że wiedza o tych przerażających wydarzeniach musi dotrzeć do możliwie dużej liczby ludzi.

Na bagnach jest drzewo, a wokół drzewa malutka wyspa. Na tej wyspie rozegrał się dramat trojga ludzi.

Afgańscy uchodźcy są na wysepce, otoczeni lodowatą wodą. To fakt, nie przenośnia – w brudnej, sięgającej kolan cieczy wokół skrawka pochylonej do wody pod kątem 45 stopni ziemi pływają kawały lodu. Od kilku godzin towarzyszy im dwóch wolontariuszy, Z. i J. z KIK – Klub Inteligencji Katolickiej. Szliśmy do nich od drogi do pinezki około godziny, chociaż to tylko 800 metrów.

Teren jest koszmarny, Z. i J. są wykończeni, przemoczeni, wystraszeni. Niepokoi ich zwłaszcza stan mężczyzny prawie bez kontaktu. Młody Afgańczyk leży na ziemi, nie dygocze – zły znak. Jego kuzyn mówi po angielsku, ale jest w stanie histerii – płacze, opowiada o biciu przez Białorusinów, o szczuciu psami, błaga “No Bielarus, No Bielarus”. Oddaję mu swoją kurtkę i czapkę (i tak czuję się zgrzana po przeprawie przez bagna) i Usiłuję wyciągnąć od niego informacje – podaje że grupa błąka się po lasach od 3 dni, piła wodę z bagien, od dawna nie ma jedzenia ani picia.

Mężczyzna choruje na nadczynność tarczycy, nie ma swoich leków. Temp. na błonie bębenkowej 34,3 stopnia, suche popękane wargi, język wyschnięty na wiór, tętno około 160-170/minutę, HBG 16,5 g/dl, glikemia 71 mg%. Tyle jestem w stanie stwierdzić – nie mogę rozebrać człowieka do badania, bo nie ma na to miejsca. Mężczyzna ciągle ześlizguje się do wody, a wolontariusz go z niej wyciąga, i tak kilka tysięcy razy w trakcie naszego “medialnego show”. Próbujemy go poić małymi łykami, ale wymiotuje śliną. Typowe przy skrajnym odwodnieniu.

Zakładam motylka na dłoni (brak dostępu do żył zgięcia łokciowego) i podaję 500 ml ciepłej glukozy+ lek przeciwwymiotny. Rozłożenie sprzętu na naszej wysepce, założenie wkłucia i podanie leków w taki sposób, żeby nie wyrwać mężczyźnie kroplówki, okazuje się pioruńsko trudne i zajmuje co najmniej 1,5 h. Kroplówka kapie, mężczyzna na mnie dosłownie leży – zresztą nie ma innej możliwości na tej przestrzeni. Ma zaburzenia świadomości – wykonuje gwałtowne ruchy, obija sobie głowę o ziemię i korzenie drzewa. Próbuję ją podtrzymywać i owijam go folią NRC, ale drze ją na kawałki.

Najbardziej jednak skupiam się na tym, żeby mocno trzymać go za kurtkę, aby nie wpadł znowu do lodowatej wody. Po podaniu leków stan mężczyzny się nieco poprawia – mamy z nim kontakt, po angielsku mówi, że potrzebuje oddać mocz. Nie jest jednak w stanie wstać. Wolo z trudem przekładają go na bok i pomagają mu załatwić się pod siebie.

Podejmujemy wspólną decyzję o wezwaniu karetki. Komuś, kto nigdy nie był w lesie może się to wydawać oczywiste, ale uwierzcie mi, że to jedna z najtrudniejszych dywagacji pomagaczy. Pierwsi uchodźcy, którzy trafili do mojego szpitala poszli za drut tak jak wielu innych przed nimi, i wielu po nich. Dyspozytor pogotowia zawiadamia SG, a my nigdy nie wiemy co SG zrobi. Pozwoli zabrać ludzi do szpitala czy wypchnie na Białoruś przez bramkę dla zwierząt? A może wywiezie do lasu prosto z izby przyjęć, kiedy będą już w stanie sami ogarnąć potrzeby fizjologiczne?

Tak czy inaczej, nie ma wyjścia. Mężczyźni sami z lasu nie wyjdą, z naszą pomocą też nie, a jeśli tu zostaną, umrą z wychłodzenia.

Kiedy Pacjent 1 się poprawia, Pacjent 2 pogarsza. Zbadałam go pobieżnie do triażu zanim zajęłam się Pacjentem 1 – zgłaszał wychłodzenie i ból nogi, jego temp. wynosiła 35.08 stopnia. Dla uchodźcy w podlaskim bagnie to tak jak dla człowieka pod dachem 36,6. Teraz leży bez ruchu, przestaje odpowiadać na pytania, temp. wynosi 33,8 – spadek o 1,2 stopnia w ciągu godziny. Konstatujemy z przerażeniem, że człowiek ześlizgnął się do lodowatej wody i był w niej po kolana zanurzony, a my tego nie zauważyliśmy, zajęci Pacjentem 1. Pośpiesznie zakładam wkłucie i podłączam ciepły płyn. Niestety temperatura otoczenia spada, dren od kroplówki zamarza, kroplówka przestaje kapać. Z. chucha na “jeziorko”, ogrzewa dłońmi, pilnuje infuzji.

Mija kolejna godzina, potem następna. Znajduje nas bez trudu dziennikarz stacji XYZ. Jest sam, ma tylko kamerę na podczerwień.

Za to służby nie są w stanie nas odnaleźć. Nie wiem ile razy dzwonimy pod 112 i do straży pożarnej, podając nasze koordynaty i domagając się pomocy – może 5, może 10. W pewnym momencie zaczynam krzyczeć na dyspozytora, kiedy każe mi “zabezpieczyć pacjentów” z bezsilności i zmęczenia. Ci ludzie zginą, jeśli tu zostaną, a my zaczynamy opadać z sił. Jeśli tak straż graniczna szuka ludzi, to rozumiem jak to się dzieje, że dziesiątki tysięcy uchodźców dostają się na zachód przez Polskę.

Konsultujemy się zdalnie z wolontariuszka która kilka razy zawiadamiała SG o uchodźcach w lesie, kiedy chcieli prosić o azyl w pl. Tłumaczy nam, że to tak nie działa, służby nas nie znajdą. SG mniej orientuje się w terenie niż my, wielu funkcjonariuszy nie potrafi korzystać z google maps, które doprowadziły nas i dziennikarza na miejsce. Jeśli chcemy, żeby ktokolwiek w mundurze nam pomógł, musimy sami sobie ktosia przyprowadzić.

W końcu podejmujemy decyzję, żeby się rozdzielić. Nie jesteśmy nią zachwyceni – jest nas czworo, tylko jedna osoba może ruszyć przez bagna i przyprowadzić służby, reszta musi zabezpieczyć osoby uchodźcze. W podlaskich lasach staramy się nigdy nie rozdzielać. Puszcza potrafi zabijać, zwłaszcza osoby samotne.

Wolo, rusza, media filmują, ja idę do trzeciego uchodźcy. On również się pogorszył. Już nie krzyczy i nie płacze, tylko leży oparty o drzewo, owinięty moją kurtką. I wtedy, po prawie trzech godzinach oczekiwania, widzimy w oddali światła. Wolontariusze prowadzą strażaków i dwóch funkcjonariuszy SG.
Szybko mówię wywiad medyczny i pięciokrotnie powtarzam strażakom jakie leki podałam (ciepłe płyny? Tutaj? Jak? To się nazywa ogrzewacze, panowie).

Są chyba oszołomieni sytuacją – nas sześcioro na wysepce pośrodku bagien to niecodzienny widok. Są jednak mili, pytają mnie jak się czuję, czy wszystko ze mną w porządku, oprócz jednego – napastliwie dopytuje czy stan uchodźców pozwala na transport (???), mówi, że to ja biorę odpowiedzialność za nich w trakcie ewakuacji, każe mi zdecydować ilu z naszej trójki wynieść na deskach ratowniczych, bo są tylko dwie. Kiedy się waham, krzyczy na mnie “no już Paulina!! Nie ma czasu, szybka decyzja!!”

Gryzę się w język, że czekałam na nich prawie trzy godziny, a to dopiero strata czasu, i kładę na deski Pacjenta 1 i 2. Trzeci na moich oczach jako jedyny był w stanie samodzielnie chodzić – ale to było kilka godzin i stopni temu.

Raz, dwa, trzy. Wspólnie ze strażakami Przenosimy mężczyzn na deski i stabilizujemy pasami (II). Deska pacjenta 1 jest bez pasa do zabezpieczenia głowy – bardzo niebezpieczne na tym grząskim terenie. Przywiązuje mu głowę do deski bandażem elastycznym. (I).

Ruszamy. Na początku strażacy dwa razy upuszczają nosze. Nie dziwię się temu. Teren jest koszmarny. Co chwila przystajemy, żeby mogli odpocząć. W pewnym momencie kładą deskę na pniu drzewa. Pacjent 1 razem z deską zsuwa się z pnia, prawie spada do rzeki. Ostrzegawczy krzyk wolontariuszy ratuje mężczyznę przed kąpielą w bagnie.

Woda, błoto, wykroty. Najgorszy moment – przejście bagna które sięgało mi do pasa. Otyły Esgiek utyka, trzeba go wyciągać. Jeden ze strażaków traci but, idzie dalej w skarpetach.

W końcu dochodzimy do pola. Widzimy już światła karetki pogotowia i OSP, są 750 metrów od nas. Pytam, czy jest szansa na śmigłowiec LPR? Niestety nie. Dowódca OSP podejmuje decyzję, że czekamy. Strażacy są zmęczeni, twierdzą że dalej nie pójdą, ktoś musi ich zmienić przy deskach. Czekamy więc na kolejny zastęp OSP.

Badam temperaturę Pacjenta 2 – podniosła się, znów wynosi ponad 35 stopni. Niemiły mówi do mnie, żebym oznaczyła tętno i ciśnienie. Pytam jak to sobie wyobraża skoro mężczyźni są zawinięci w folię NRC, przypięci pasami do deski, na polu gdzie hula wiatr a odczuwalna temp. wynosi -12.

Mija 10 minut, 20, 30, 40. W końcu mówię do dowódcy, że tak być nie może, uchodźcy znów się wychłodzą, musimy iść. Ruszamy. Na ostatnich 200 metrach strażaków zmieniają koledzy. To się nazywa refleks.

Odcinek terenu od pinezki do wsi Babia Góra, gdzie stały karetki i wozy strażackie ma długość w linii prostej około kilometra. Ewakuacja uchodźców zajęła prawie trzy godziny.

Uchodźcy trafiają do karetek, ratownik informuje mnie, że jadą do szpitala w Hajnówce, a ja zaczynam dygotać. Dopiero teraz czuję, że nie mam czapki ani kurtki, tylko za duży komin na głowie. Adrenalina opada, cała się trzęsę. Próbuję powiedzieć lekarzowi z karetki wywiad medyczny, ale nie chce mnie słuchać, zatrzaskuje drzwi przed nosem. Widzę swoje odbicie w szybie i świetle kogutów. Wyglądam jak siedem nieszczęść, trzęsąca się jak osika i zabłocona od stóp do głów, człowieka nie przypominam. Na miejscu tego lekarza chyba sama siebie bym nie wysłuchała.

Pytam SG czy możemy już iść. Mówi, że owszem, musi tylko spisać nasze dowody.
Następnego dnia budzę się, biorę do ręki telefon i widzę to –
https://www.podlaski.strazgraniczna.pl/…/48942,Trudna-i…
https://wydarzenia.interia.pl/…/news-straz-graniczna…
https://poranny.pl/strazacy-ewakuowali…/ar/c1-17183801
https://isokolka.eu/…/48468-medialne-show-na-bagnach…

Już opisałam, co jest prawdą. A co nią nie jest?

1. Nie utrudnialiśmy akcji ratowniczej, nie przedłużaliśmy jej, w żaden sposób nie sabotowaliśmy. Myśmy ją zainicjowali, a następnie wielokrotnie żądali, co jest udokumentowane dzięki dziennikarzowi XYZ. (Film na FB).
   
2. Nie odmówiliśmy podania koordynat (film na FB). Dwukrotnie je dyktowano. Rzecznik SG stwierdziła, że owszem, powiedzieliśmy, że uchodźcy są ale nie powiedzieliśmy gdzie. To po co ją o tym informować, dla krotochwili ?
   
3. Koordynaty które podaliśmy były właściwe, nie jest prawdą informacja o 2 kilometrach różnicy. Ta sama pinezka doprowadziła do uchodźców 3 grupy wolontariuszy i jednego dziennikarza stacji XYZ. Ja sama słabo orientuję się w terenie, ale google maps użyć potrafię.
   
4. Kiedy chcę zrobić na kimś wrażenie, idę do fryzjera, wkładam sukienkę i się maluję. Nie przeprawiam się przez bagna i nie spędzam tam wielu godzin, bezskutecznie domagając się pomocy. Nikt z wolontariuszy nie poświęca własnego czasu i nie ryzykuje hipotermii czy utonięcia w błocie dla zrobienia “show”. Są na to o wiele przyjemniejsze sposoby.
   
5. Absolutnie nie jest prawdą tytuł artykułu na screenie III – straż graniczna ratuje uchodźców na bagnach, aktywiści odmawiają pomocy. Jedyne co zrobili funkcjonariusze SG – jeden z nich pomógł drobnej wolontariuszce wyprowadzić Pacjenta 3. Jeśli to jest ratowanie, to ok, ratowali, natomiast nikt z aktywistów pomocy nie odmówił.

Zwracam się do dziennikarzy i redakcji (Interia, iSokolka.eu, Kurier Poranny – poranny.pl i inne), które powieliły kłamstwa zawarte w pierwszych 4 punktach. Pisanie nieprawdy jest czasami karalne, ale przede wszystkim z punktu widzenia dziennikarskiej rzetelności nieetyczne. Poza tym przedstawiliście tylko i wyłącznie punkt widzenia SG, pomimo tego, że mówiłam w ogólnokrajowej telewizji, że dysponuję dowodami na inną wersję wydarzeń. To również jest nieetyczne.

Nigdy dotąd tego nie robiłam, ale mam prośbę do wszystkich moich znajomych i przyjaciół, tych o dużych i małych zasięgach. Udostępniajcie, szerujcie, lajkujcie, komentujcie.

Paulina Bownik