08.10.2021
Nigdy o nim wcześniej nie słyszałem, co pewnie źle o mnie świadczy. Jednak dzięki nagrodzie Nobla o nim usłyszałem. To, jak jej przyznanie zostało uzasadnione, bardzo mnie zaciekawiło: „za to, że »bezkompromisowo i ze współczuciem zagłębia się w konsekwencje kolonializmu i los uchodźcy w otchłani między kulturami i kontynentami«. Jestem pewien, że to tych książek sięgnę i je przeczytam. Na razie w moim komputerze wylądowały dostępne w Internecie trzy prace doktorskie poświęcone różnym aspektom pisarstwa Abdulrazaka Gurnaha.
Urodził się w 1948 roku na Zanzibarze, wyspie należącej dzisiaj do Tanzanii, ale już pod koniec lat 60. musiał z kraju uchodzić. Przystań znalazł w Wielkiej Brytanii gdzie mieszka i tworzy do dzisiaj. Język angielski uczynił językiem artystycznej ekspresji, choć jego pierwszym językiem jest suahili.
To, że dotąd nie ma żadnego przekładu na język polski — jest znamienne. To nie tylko po prostu fakt czytelniczy, ale również ilustracja zainteresowań polskiego czytelnika. Wydawcy rozglądają się za książkami, które się sprzeda. W Polsce zainteresowanie uchodźcami i ich losem dopiero się zaczyna. Paradoksalnie wzmocnił je polski rząd swoja brutalną postawą wobec uchodźców na polsko-białoruskiej granicy.
Można się zastanawiać nad wzbogaceniem literatury angielskiej przez głosy tego uchodźcy z Tanzanii i jak wiele tracą kraje, które przed uchodźcami szczelnie zamykają granice. Na razie cieszę się z tego Nobla dla nieznanego mi pisarza o egzotycznie brzmiącym imieniu Abdulrazak Gurnah. Na pewno włączę go do grona pisarzy nie tylko czytanych, ale i inspirujących. To również dobry znak, że Akademia Noblowska pozbierała się po skandalu, który wstrząsną jej posadami przed kilku laty. Ale nie tylko. Jej członkowie zaczynają się rozglądać po całym świecie i starają się nagradzać to, co istotne dla ludzkości w skali globalnej.
