02.01.2022
Od wielu lat prowadzę szkolenia w zakresie kierowania i przywództwa. Oczywiste jest, że jasne zasady współpracy pomiędzy liderem a grupą są kluczowe dla funkcjonowania każdej organizacji. W zależności od kultury organizacji mogą być wprowadzane bardziej demokratycznie lub autokratycznie, ale ważne jest, by regulowały nasze zachowanie szczególnie w sytuacjach trudnych.
Piszę to jako refleksję po przeczytaniu wprowadzonej dekretem arcybiskupa Jędraszewskiego „Reguły poszanowania godności i dóbr osobistych bliźniego, szczególnie dzieci i młodzieży oraz osób bezradnych.”, która wchodzi w życie 1 stycznia 2022 roku.
Dokumentem tym metropolita krakowski sformułował najcięższy akt oskarżenia wobec podległych mu kapłanów, diakonów, seminarzystów i innych osób w archidiecezji krakowskiej. Ale od początku.
Dekret ten otwiera przypomnienie, że jako katolicy mamy „szczególne zobowiązanie do dbałości o dobro i poszanowanie godności osoby ludzkiej, wynikające z jej nadprzyrodzonego powołania” oraz „świadomość niezwykłej godności, jaka przysługuje osobie ludzkiej, która przerasta wszystkie rzeczy, i której prawa oraz obowiązki mają charakter powszechny i nienaruszalny”. Od razu więc pojawia się pytanie, czy dekret jest skierowany również do arcybiskupa oraz czy powszechny i nienaruszalny charakter tej niezwykłej godności tyczy się wszystkich ludzi, czy też tylko niektórych, a np. osoby LGBT+ są z tej godności wyłączone. Należy zatem ustalić, czy mówienie o osobach nieheteronormatywnych, że są „tęczową zarazą” mieści się w regule poszanowania godności i czy oznacza to, że arcybiskup przeprosi za znieważenie i pomówienie osób LGBT+ w Polsce?
Dalsza część dokumentu wymienia zachowania osób podległych głowie Kościoła krakowskiego, których arcybiskup chciałby w przyszłości uniknąć. Lista ta jest zbyt długa, by wymienić wszystko, zatem przytaczam tu tylko część, odsyłając zainteresowanych do samego dokumentu.
Reguła poszanowania godności i dóbr osobistych bliźniego, szczególnie dzieci i młodzieży oraz osób bezradnych, w Archidiecezji Krakowskiej – Archidiecezja Krakowska
Wstęp Nauczanie naszego Pana Jezusa Chrystusa o miłości bliźniego nakłada na wspólnotę Kościoła Katolickiego szczególne zobowiązanie do dbałości o dobro i poszanowanie godności osoby ludzkiej, wynikające z jej nadprzyrodzonego powołania. Dlatego Soborowa Konstytucja Gaudium et spes mówi o „świadomości niezwykłej godności, jaka przysługuje osobie ludzkiej, która przerasta wszystkie rzeczy, i której prawa oraz obowiązki mają …
Wprowadza się
w Archidiecezji Krakowskiej zakaz stosowania przemocy psychicznej i emocjonalnej w postaci m.in. psychomanipulacji, naruszania dobrego imienia, pomawiania, składania fałszywych oskarżeń, stalkingu (uporczywego nękania innej osoby), mobbingu (uporczywego nękania pracownika), gorszenia złym przykładem, uzależniania emocjonalnego, szantażu, gróźb, powoływania się na wpływy, wymuszania decyzji, intryg, uwodzenia, izolowania od innych, złego traktowania ze względu na narodowość, rasę, wygląd, wykształcenie, poglądy polityczne lub przymioty osobowości, tworzenia środowisk o charakterze sekty, faworyzowania i bezzasadnego obdarowywania upominkami lub środkami materialnymi oraz przyjmowania ich, nieuzasadnionych żądań finansowych, namawiania do łamania prawa państwowego lub kanonicznego, nieproporcjonalnego do winy oraz nieprzewidzianego w statutach karania i naznaczania pozasakramentalnych pokut, poniżania, wyśmiewania, nieuzasadnionej krytyki, upokarzania i udzielania pomocy nieadekwatnej do potrzeb bliźniego, stawiania wymagań ponad możliwości oraz kompetencje, braku lub złej organizacji wspólnej pracy, niewypełniania ważnie zawartych umów, łamania przewidzianej w prawie tajemnicy duszpasterskiej, niezgodnego z wewnętrznymi statutami wykluczania z życia wspólnot, nieuzasadnionego zobowiązywania do zachowania tajemnicy, umniejszania autorytetu przełożonych i opiekunów, nierespektowania czasu wolnego i odpoczynku, podejmowania kontaktu poza godzinami uznanymi za właściwe, przyjmowania niedostosowanego do sytuacji, wyzywającego wyglądu zewnętrznego lub podejmowania prowokacyjnych zachowań, publicznego komentowania wyglądu zewnętrznego innych, naruszania granic opisanych w art. 4 c), rozmów oraz podtekstów i żartów o charakterze erotycznym, prezentowania i propagowania zachowań oraz postaw niezgodnych z katolicką wizją osoby, używania wulgaryzmów, podnoszenia głosu bez wystarczającej przyczyny, wyśmiewania rzeczy świętych, prezentowania i przesyłania materiałów zawierających treści erotyczne, pornografię, sceny przemocy lub zachowań aspołecznych, podglądania, podsłuchiwania i niezgodnego z prawem wykorzystywania nagrań, podszywania się pod innych.
Arcybiskup od nowego roku chciałby również zabezpieczać „dobro natury fizycznej”, a więc wprowadza „bezwzględny zakaz przekraczania granic intymności fizycznej”. Zabronione są szczególnie: stosowanie jakiejkolwiek przemocy, kar cielesnych i wrogich gestów, niezgodne z obowiązującym prawem utrwalanie wizerunku osób, umożliwianie oraz zachęta i dawanie przykładu zachowań mających negatywny wpływ na zdrowie lub życie, w tym palenia tytoniu, nadużywania alkoholu i używania środków psychoaktywnych, diet, terapii lub leków niezgodnie, lub bez zalecenia lekarza oraz braku dbałości o higienę osobistą”.„Zabrania się dzielenia z małoletnim wiedzą o własnych doświadczeniach w dziedzinie seksualności, a także zachowań aspołecznych i stanowiących wykroczenia przeciw prawu kanonicznemu i państwowemu;”
Jak wskazuje tytuł dokumentu, nie wolno tego robić szczególnie dzieciom, młodzieży oraz „osobom bezradnym”.
Jako matka cieszę się, że dzisiejszym dekretem arcybiskup wprowadza księżom zakaz przesyłania dzieciom pornografii, picia przy nich alkoholu i brania narkotyków. Cieszę się, że biskup zakazał ich poniżania, wyśmiewania i stosowania przemocy seksualnej. Cieszę się, że, jak rozumiem, mając wiedzę o dotychczasowych sytuacjach, arcybiskup zabronił księżom pozostawania sam na sam z małoletnimi, przewożenia ich samochodem, odwiedzania w domu czy przyjmowania ich w swoim mieszkaniu.
Dziękuję biskupowi, że dbając o wdrożenie nowych reguł w archidiecezji, nakazał „szczególnie w przypadku osób duchownych (kapłanów, diakonów) i seminarzystów, zapoznanie się z treścią „Reguły”, które powinno zostać potwierdzone podpisem na załączonej do niej deklaracji przechowywanej następnie w aktach osobowych księdza. A więc jeśli przyjdzie policja, bo dziecko zostało przez duchownego zgwałcone, to w jego aktach osobowych znajdzie informację, że ksiądz oświadczył, że tego nie zrobi. A tym samym przecież kuria dołożyła wszelkich starań, by do gwałtu nie doszło i może spokojnie umyć ręce.
Czytając wprowadzoną przez metropolitę krakowskiego nową regułę poszanowania godności, o której liczni komentatorzy mówią, że „to krok w dobrą stronę”, dziękuję Panu Bogu za to, że jako matka-katoliczka miałam takie wsparcie w rodzinie i mądrość, żeby uchronić mojego 8-letniego syna przed takim Kościołem, w którym ja zostałam wychowana. Cieszę się, że nie naraziłam go na wszystkie wymienione w dekrecie niebezpieczeństwa, w szczególności na te, które zwykłemu rodzicowi nie mieszczą się w głowie.
Nie wyobrażam sobie analogicznej sytuacji, że puszczam dziecko na kolonie albo do szkoły i pani dyrektor placówki zwraca się do grona pedagogicznego z prośbą lub zakazem stosowania przemocy, gwałtów, dawania sobie w żyłę przy jednoczesnym utrzymywaniu higieny osobistej. Jaką trzeba mieć opinię o swoich podwładnych albo o czym wiedzieć, żeby wprost formułować takie zalecenia?
To dekret, który odkrywa przed nami prawdę. Prawda ta powinna doprowadzić nas rodziców do natychmiastowego wypisania swoich dzieci z religii i przygotowań do sakramentów świętych w szczególności, że dekret wchodzi w życie dopiero dzisiaj i tylko na terenie archidiecezji krakowskiej!
Dr Anna Strzałkowska
Z zawodu psycholożka i socjolożka, nauczycielka akademicka, aktywna działaczka na rzecz praw człowieka. Koordynatorka prac nad politykami równości w Gdańsku oraz zespołu eksperckiego ds. praw osób LGBT+ w Radzie Konsultacyjnej Strajku Kobiet. Współprzewodnicząca pierwszej kadencji Gdańskiej Rady ds. Równego Traktowania przy Prezydencie Gdańska. Obecnie pracuje w Zespole ds. Praw Człowieka w Związku Miast Polskich. Jest założycielką Stowarzyszenia na rzecz Osób LGBT+ Tolerado oraz Fundacji Tęczowe Rodziny.
