Stanisław Obirek: Papież Franciszek – ćwiczenia z myślenia2 min czytania

17.07.2022

Kilka dni temu watykańskie media potwierdziły, że papież Franciszek ma zamiar spotkać się z patriarchą Cyrylem w połowie września w Kazachstanie. Do spotkania ma dojść w ramach Kongresu Światowych i Tradycyjnych Religii. Odbędzie się ono w stolicy kraju Nur-Sultan od 14 do 15 września. Papież mówił o tym w hiszpańskojęzycznej telewizji Univision 11 lipca 2022 roku. Franciszek podkreślił, że chociaż jest przeciwny inwazji Rosji na Ukrainie, to zachowuje z rosyjskim patriarchą „dobre stosunki”.

Papież również powtórzył, że ma nadzieję odwiedzić Moskwę i że kardynał Pietro Parolin, Sekretarz Stanu Watykanu, rozmawiał o tym z Siergiejem Ławrowem. Powtórzył też, że jeśli nie dojdzie do wizyty w Moskwie, to na pewno odwiedzi Kijów. Dodał, że nie wie, kiedy będzie mógł odwiedzić Ukrainę, bo „musimy uwzględnić tysiące rzeczy, ale mam nadzieję, że będzie to niebawem”.

W Polsce tego rodzaju deklaracje budzą tylko irytację i już nawet nie są odnotowywane. Podobnie jak i inne sprawy dziejące się w Watykanie. A dzieje się sporo. Jedną z takich spraw jest zatwierdzona przez Franciszka 19 marca konstytucja apostolska Praedicate Evangelium (Głoście Ewangelię). Zdaniem jezuity Thomasa Reesa, to najważniejszy dokument od 1965 roku, kiedy Paweł VI ustanowił synod biskupi, który – jak wiadomo – dopiero w czasach Franciszka zaczyna zmieniać katolicyzm w skali globalnej. Wspomniany dokument dotyczy reformy Kurii Rzymskiej.

Wracając do Praedicate Evangelium to, zdaniem Reesa, pokazuje on, że Franciszek postrzega zadania Kurii Rzymskiej zupełnie inaczej niż jego poprzednicy. Czytam w nim, że: „Rzymska Kuria nie znajduje się między Papieżem a biskupami, ale powinna służyć zarówno jednemu, jak i drugim, zgodnie z ich potrzebami”. Innymi słowy, Kuria nie jest częścią systemu władzy, ale raczej rodzajem służby cywilnej.

A to jest czymś rewolucyjnym, gdyż papiestwo przestaje być monarchią, w której papież jest królem, a kardynałowie i biskupi książętami i szlachtą. Katolicyzm staje się bardziej wspólnotowy zgodnie z modelem zaproponowanym na soborze watykańskim drugim. Franciszek chce wzmocnić kompetencje konferencji episkopatów lokalnych, a nie umniejszać je jak to się działo w czasach Jana Pawła II i Benedykta XVI.

Szczególnie szeroko są komentowane nominacje kobiet na ważne stanowiska w Kurii Rzymskiej, zwłaszcza te, które dają im możliwość wpływania na nominacje biskupów czy na sposób oceniania teologów. Tego wcześniej w Watykanie w istocie nie było. Oczywiście to o niczym nie przesądza, bo jak wiemy również w obecność kobiet w polityce nie jest gwarancją, że ona zmienia się na lepsze.

W każdym razie warto się przyglądać temu, co robi Franciszek, bo to daje do myślenia.

<strong>Stanisław Obirek</strong>
Stanisław Obirek

 (ur. 21 sierpnia 1956 w Tomaszowie Lubelskim) – teolog, 
historyk, antropolog kultury, profesor nauk humanistycznych, profesor zwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego, były jezuita.