29.10.2020
Od wyroku TK 22 X 2020 nie milkną dyskusje. Wyjątkowo wyraziście wybrzmiały głosy licznych hierarchów, powtarzających jak mantra hasła o mordercach dzieci i o ochronie świętych zarodków. Wielu uczestników protestów ulicznych stawia sobie pytanie: skąd ta pasja obrony zarodków i dlaczego dla wiele katolików (w tym wyjątkowo nagłośnionej wypowiedzi papieża Franciszka) jest to sprawa tak ważna? Pojawia się też pytanie: od kiedy zarodki w doktrynie katolickiej odgrywają tak istotną rolę?
To ważne i słuszne pytania, bo wcale nie jest to doktryna odwieczna. Nawet uważany za najwyższy autorytet filozoficzny i teologiczny św. Tomasz z Akwinu nie miał na ten temat aż tak radykalnych opinii. Uważał, że zarodek jest obdarzony tchnieniem Bożym w 40 dniu życia (jeśli jest męski) i 80 dniu, jeśli jest żeński. To przekonanie przejął zresztą Tomasz od Arystotelesa. Skąd więc ta pasji obrony „świętości życia od momentu poczęcia”?
Moim zdaniem łączy się to z utratą doczesnej władzy nad ludźmi niemal w każdej sferze życia. Poczynając od edukacji po politykę i naukę. Właściwie w żadnej dziedzinie ludzkiej działalności Kościół nie ma nic ciekawego do powiedzenia. Pozostał mu zarodek i tego się trzyma z wyjątkową zaciekłością. Najdobitniej wyraził to ostatnio abp. Marek Jędraszewski, odnosząc się do ulicznych protestów. Przytoczę długi fragment wywiadu udzielonego „Naszemu Dziennikowi”, bo w nim jak w soczewce skupia się katolickie doktrynerstwo, połączone z wyjątkowo nienawistną retoryką wobec każdego, kto ośmiela się mieć inne zdanie. Z taką opinią nie sposób nawet polemizować, można ją przyjąć do wiadomości i zdumiewać się ogromem pewności siebie kogoś, kto zupełnie rozmija się z elementarnymi doświadczeniami kobiet w ciąży. Przecież tzw. poronienie spontaniczne jest często wręcz niezauważalne, a dotyczy znacznego odsetka zarodków. Natura sama reguluje wadliwe zarodki (a wiadomo, jak ważne w katolickiej doktrynie jest prawo naturalne, więc warto je w tym przypadku odnotować).
Oto wspomniany fragment wywodu Jędraszewskiego, który zapewne przejdzie do historii jako wyjątkowo konsekwentny obrońca doktryny oderwanej od rzeczywistości:
Myślę, że organizatorzy tych budzących smutek protestów [przeciwko orzeczeniu TK] doskonale wiedzą, że we współczesnym świecie jedynie Kościół katolicki jest tą instytucją, która w sposób konsekwentny i jasny stoi na straży świętości i godności każdego ludzkiego życia od chwili jego poczęcia do momentu naturalnej śmierci. Dlatego też Kościół znalazł się na celowniku wszystkich tych sił, zarówno w wymiarze globalnym, jak i naszego społeczeństwa, które uważają, że aborcja jest prawem człowieka. Jednakże Kościół wyraźnie i stanowczo mówił, mówi i będzie mówił aż do skończenia świata: nikt, żaden człowiek i żadna instytucja, choćby najbardziej wpływowa i potężna, nie może nikomu dać prawa do zabijania drugiego człowieka. Głosząc to odważnie, niekiedy heroicznie, Kościół katolicki jest najbardziej autentycznym obrońcą pełnego i prawdziwego humanizmu.
Ale też właśnie dlatego świadomość przynależności do niego powinna budzić w nas poczucie osobistej dumy, a przede wszystkim wdzięczności Bogu, który obdarzył nas łaską wiary.
– Każda aborcja jest zabójstwem człowieka, a nie jego godną śmiercią, ponieważ człowiek zaczyna istnieć jako człowiek od chwili poczęcia – tak o tym wyraźnie mówi współczesna nauka, zwłaszcza genetyka. Wszelkie inne stwierdzenia wynikają z nieznajomości tego stanu rzeczy lub – co gorsza – z cynicznego zakłamywania rzeczywistości – kosztem życia dziecka i kosztem ogromnej traumy jego matki, niekiedy na całe jej późniejsze życie. A przy tym nieprawdą jest to, że dziecko zabijane w łonie swej matki nie cierpi. Cierpi – i to bardzo. Przede wszystkim filmy rejestrujące sam przebieg aborcji pokazują bardzo wyraźnie, że dziecko do końca broni się przed śmiercią. Nie ulega wątpliwości, że aborcja jest grzechem, ponieważ jest przekroczeniem V przykazania Dekalogu, które brzmi: „Nie zabijaj!”. Nawet gdyby milion ludzi jednocześnie skandowało, że aborcja nie jest grzechem, to ten milion nie jest w stanie zagłuszyć głosu choćby jednego tylko sprawiedliwego, który z całym spokojem powie prawdę o moralnym znaczeniu tego czynu.
W chrześcijaństwie pociągał mnie zawsze wymiar egalitaryzmu, który już był zresztą obecny w judaizmie (świętymi bądźcie, bo wasz Ojciec jest święty Kpł 19; Mt 5, 48). Sprawiał on, że każdy mógł się czuć partnerem Boga i nie musiał się uciekać do pośredników, czy to kapłanów, czy świętych. Każdy miał i ma bezpośredni przystęp do Boga. Ten kontakt z Bogiem może nawiązać urodzony człowiek myślący. Może też go nie nawiązywać, jeśli uzna, że proponowana przez chrześcijan religia nie jest adresowana do niego. Nie widzę powodu, dlaczego chrześcijanie powinni mieć z tego powodu ludziom za złe, że nie podzielają ich religijnych przekonań.
Polscy hierarchowie, dziękując za wyrok TK, odwoływali się często do nauczania Jana Pawła II. Uważam, że jego fiksacja na punkcie świętości zarodków jest problematyczna i właściwie sprzeczna z przesłaniem Biblii. Przyniosła też wiele szkód, czego przykładem są obecne bunty w Polsce, których koniec nie wygląda dobrze.
W tym sensie jest mi bliższe podejście judaizmu, który zawsze cenił bardziej życie narodzone niż nienarodzone.
Stanisław Obirek
Profesor
Teolog, historyk, antropolog kultury, profesor nauk humanistycznych, profesor zwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego, były jezuita. Ur. 1956
Więcej w Wikipedii
Ostatnie artykuły Autora
6 najnowszych
