Andrzej Markowski-Wedelstett: Oświetlenie mieszkania

29.07.2024

Majsterkowicz

Wszyscy załamujemy ręce na widok ilości cyfr i ich wartości zawartych na wyłaniających się z kopert fakturach, dostarczanych nam przez zakłady energetyczne – za zużyty prąd elektryczny. Warto więc zastanowić się nad choćby podstawowymi metodami szukania ratunku przed coraz znaczniejszym drenowaniem naszych kieszeni. Poniżej przykład takiego sposobu.

Planując lub rewitalizując oświetlenie mieszkania nie ma potrzeby troszczyć się drobiazgowo o liczbę luksów^[1], chociaż oczywiście można użyć przyrządu do zmierzenia natężenia światła. Natomiast warto wiedzieć, w jakim miejscu wystarczy żarówka słabsza, a w jakim trzeba będzie zastosować silniejsze źródło światła:

– słabsze żarówki: w lampach umieszczonych blisko miejsca oświetlanego (oświetlenie bezpośrednie), brak osłony pochłaniającej światło, jasne ściany;

– silniejsze żarówki: w lampach z osłoną lub oddalonych od miejsca oświetlanego (oświetlanie półpośrednie lub pośrednie), ciemne ściany.

Planowanie oświetlenia przyczynia się do osiągnięcie większego komfortu mieszkania. Ogólnie powinna panować tendencja – także przyczyniająca się do oszczędzania kosztów za energię – zastępowania oświetlenia centralnego oświetleniem lampami pojedynczymi (lub ich grupami) w określonych miejscach. Z tego punktu widzenia lepiej zainstalować o jedno przyłącze (sufitowe czy ścienne) za dużo niż o jedno za mało. Nie należy też oszczędzać na ilości gniazd wtykowych. Obecnie przewody zasilające instaluje się w ścianach pomieszczeń dookoła nich, 30 cm powyżej podłóg, i wyposaża w gniazdka przynajmniej po dwa na każdą ścianę.

Planowanie oświetlenia we wnętrzach mieszkań

● Przedpokój, sień. Polecane oświetlenie półpośrednie, jeśli ściany i sufit są dostatecznie jasne. Małe lampy po lewej i prawej stronie lustra lub listwa świetlna nad wieszakiem.

● Kuchnia. Oświetlenie ogólne dwoma źródłami po 40 lub 70 watów (zależnie od wielkości pomieszczenia) umieszczonymi na suficie. Dodatkowe oświetlenie (z osobnym przełącznikiem) miejsc pracy, najlepiej przysłonięte, np. pod wiszącymi szafkami.

● Łazienka. Oświetlenie ogólne lampą sufitową (60- 70 watów) w matowej, albo mlecznej oprawie. Obok lustra pojedyncze lampy (osobne przełączniki).

● Sypialnia. Oświetlenie ogólne lampą sufitową. Dodatkowo można zastosować także półpośrednie (oprawy na karniszach zasłon ze światłem skierowanym w dół). Dla czytających w łóżku przed snem warto zainstalować lampy na szafkach nocnych lub nad wezgłowiem. Wszystkie źródła światła powinny posiadać osobne przełączniki.

● Pokój dziecięcy. Oświetlenie półśrednie. Pojedyncze oświetlenie miejsc pracy lub zabawy.

● Jadalnia, salon. Oprawa wisząca lub szereg opraw nad stołem jadalnym, pojedyncze oprawy na ścianach (np. kinkiety), albo jako lampy stojące, przenośne, w miejscach przeznaczonych do czytania, odpoczynku itp. Należy pamiętać o instalowaniu osobnych przełączników dla każdego źródła światła. Nie ma sensu oświetlać całego pomieszczenia, jeżeli siedzimy w fotelu i czytamy gazetę, czy też ogólnie oświetlać mocnym źródłem całą łazienkę, skoro golimy się przed lustrem, przy żarówkach o mniejszym natężeniu…

Korzystajmy z lamp typu LED. Lampa LED to źródło światła oparte na diodach elektroluminescencyjnych, umieszczanych w obudowie pozwalającej stosować je w oprawie oświetleniowej przeznaczonej do żarówek. Do podstawowych zalet tych lamp, w porównaniu do lamp żarowych, należy ich znacznie większa trwałość. Są dostępne lampy LED o trwałości ok. 15 tysięcy godzin w przeciwieństwie do żywotności ok. 6.912 godzin zwykłych żarówek. Charakteryzują się szerszym zakresem napięć roboczych, większą sprawnością, znacznie mniejszym nagrzewaniem, brakiem zależności temperatury barwowej światła od napięcia zasilającego, a w przypadku zastosowania specjalnych kontrolek dodatkową możliwością uzyskiwania dowolnego koloru świecenia bez użycia barwnych filtrów.

Co jeszcze różni oświetlenie LED od klasycznego? Przede wszystkim w poborze energii, żarówki LED pobierają go zdecydowanie mniej, co sprawia, że jest bardziej przyjazne dla naszego portfela oraz dla środowiska naturalnego. Żeby ułatwić zrozumienie tej różnicy warto podkreślić, że żarówka LED o mocy 10W jest odpowiednikiem klasycznej 75W. Pobór mocy jest więc prawie ośmiokrotnie mniejszy przy zachowaniu takiego samego strumienia światła.