2018-05-11.
75 lat temu w bunkrze przy ul. Miłej w Warszawie, samobójstwo popełnił bohater warszawskiego powstania w getcie Mordechaj Anielewicz. Komendantowi Żydowskiej Organizacji Bojowej w tym bohaterskim akcie rozpaczy towarzyszyli najbliżsi uczestnicy walki zbrojnej. Był 8 maja 1943 r.
Założycielami ŻOB byli m.in. Icchak Cukierman, Marek Edelman, Józef Kapłan i inni. ŻOB powstała 28 lipca 1942 r. Organizacja liczyła ok.500 członków i współdziałała z Komendą Główną Armii Krajowej. Anielewicz toczył walkę zbrojną od 19 kwietnia do 8 maja 1943 r. Powstanie żydowskie było z góry skazane na porażkę, ale przeszło do historii jako pierwsze zbrojne powstanie przeciwko hitlerowcom, nie tylko w Polsce, w całej okupowanej Europie.
Przeszło do historii jako symbol męstwa ! Bojownicy ŻOB wspólnie z Żydowskim Związkiem Wojskowym toczyli śmiertelny bój z oddziałami SS, Wehrmachtu i Policji III Rzeszy. W tym samym czasie hitlerowcy równali getto z ziemią.
Walczący bohaterowie ŻOB wysłali do Polaków odezwę, w której czytamy: „Toczymy walkę o wolność naszą i waszą… O wasz i nasz… honor i godność. Pomścimy zbrodnie Oświęcimia, Treblinki, Bełżca, Majdanka!”.
Ogromny schron przy ulicy Miłej 18, gdzie znajdowało się m.in.ponad 100 powstańców żydowskich Niemcy odkryli 8 maja. Cywile wyszli ze schronu. Mordechaj Anielewicz i jego towarzysze popełnili samobójstwo.
16 maja 1943 r. gen.SS Juergen Strop wydał rozkaz wysadzenia w powietrze Wielkiej Synagogi na Tłomackiem.
Jerzy Klechta
