05.11.2018
Kryterium wyboru informacji chyba nie istnieje, a w każdym razie jest ogromnie subiektywne. Czasami skupiamy się na faktach tylko ciekawych, intrygujących albo po prostu zabawnych.
Oto te fakty:
6 listopada
1869 – W New Brunswick w stanie New Jersey rozegrano pierwszy mecz futbolu amerykańskiego. Nigdy nie zrozumiem zasad tej gry – ani tego, czym się jej kibice pasjonują. Nie jest to europejska piłka nożna ani rugby; tyle wiem. Reszta – czarna magia. Ale coś, czym interesują się miliony – musi być ciekawe. Zapewne.
1880 – Francuski lekarz Charles Laveran (1845-1922) odkrył, że przyczyną malarii jest przenoszony przez komary pierwotniak zarodziec. Po raz pierwszy udowodniono, że pierwotniak jest przyczyną choroby u człowieka. Początkowo jego publikacje spotkały się z nieufnością, spodziewano się bowiem, że choroba ma etiologię bakteryjną. W 1907 roku dostał Nobla.
1975 – W Londynie odbył się pierwszy koncert grupy Sex Pistols. Zespół jest uważany za inicjatora ruchu punk i muzyki punkrockowej w Wielkiej Brytanii, a w następstwie rozwoju muzyki alternatywnej.
7 listopada
1665 – Ukazało się pierwsze wydanie najstarszego brytyjskiego dziennika “London Gazette”. Nazywała się wtedy “Oxford Gazette”. Gazeta jest oficjalnym dziennikiem w Wielkiej Brytanii, publikującym wszelkie ogłoszenia królewskie i rządowe, m.in. nominacje i przyznane odznaczenia. Od 2005 “London Gazette” jest wydawana codziennie, z wyjątkiem sobót, niedziel i dni wolnych od pracy.
1801 – W Paryżu włoski fizyk i wynalazca Alessandro Volta zademonstrował francuskim akademikom i Napoleonowi Bonapartemu działanie swego ogniwa elektrycznego. Miał sporo innych osiągnięć. W 1774 skonstruował elektrofor, umożliwiający elektryzowanie ciał. W 1776 odkrył metan. Eksperymentował z zapalaniem gazów w zamkniętej przestrzeni przy użyciu iskry elektrycznej. W roku 1781 skonstruował elektroskop, umożliwiający pomiary elektryczności. W 1782 skonstruował kondensator. W 1800 skonstruował ogniwo Volty poprzez zanurzenie płytek miedzi i cynku w wodnym roztworze kwasu siarkowego. Zafascynowany cesarz uczynił go hrabią, senatorem Królestwa Włoch, odznaczył specjalnym medalem i wyznaczył bardzo wysoką stałą pensję. Prócz tego Volta otrzymał także Legię Honorową. Mówiąc nawiasem, jeśli idzie o stosunek do uczonych, to Napoleon wyróżnia się spośród polityków bardzo wyraźnie.
1957 – W fabryce w Zwickau (NRD) z linii produkcyjnej zjechał pierwszy Trabant. Samochód zdobył w Polsce ogromną popularność; pieszczotliwie nazywano go mydelniczką. Mam do niego osobisty sentyment; nieźle się tym jeździło…
8 listopada
1602 – Na Uniwersytecie Oksfordzkim otwarto tzw. Bibliotekę Bodlejańską. Jej księgozbiór, wraz z wchodzącymi w jej skład innymi bibliotekami, liczy dziś ponad jedenaście milionów książek, zajmujących biblioteczne półki o łącznej długości 180 km. W Wielkiej Brytanii pod względem wielkości księgozbioru Biblioteka Bodlejańska ustępuje jedynie Bibliotece Brytyjskiej. Biblioteka Bodlejańska od 1610 otrzymuje egzemplarz każdej książki opublikowanej w Wielkiej Brytanii.
1887 – Amerykański przemysłowiec i wynalazca Emil Berliner (urodzony w Niemczech 1851, zm. 1929) opatentował gramofon – urządzenie do nagrywania i odtwarzania dźwięku. Walec wynalezionego wcześniej fonografu przez Thomasa Edisona zastąpił okrągłymi płytami. W roku 1898 – założył wraz ze swoim bratem, Josephem, przedsiębiorstwo Deutsche Grammophon – pierwszą na świecie wytwórnię zajmującą się wyłącznie tłoczeniem płyt.
1950 – Wojna koreańska: w pierwszym w historii pojedynku między myśliwcami odrzutowymi chiński MiG-15 zestrzelił amerykańskiego Lockheeda F-80. Pewno założylibyście się, że było odwrotnie?
9 listopada
1655 – We Florencji padła w wieku 25 lat słonica indyjska o imieniu Hansken, która podróżując z cyrkiem objazdowym po wielu europejskich krajach zdobyła sławę i stała się bohaterką kilku dzieł malarskich. Uwiecznił ją m.in. Rembrandt.
1921 – Albert Einstein został ogłoszony laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki za wyjaśnienie efektu fotoelektrycznego. Nie mógł dostać za wiekopomną teorię względności, bo regulamin nagrody nie przewiduje wyróżniania osiągnięć teoretycznych…
1967 – Pierwszy (bezzałogowy) start amerykańskiej rakiety Saturn w wersji C-5, nazwanej potem po prostu Saturn V. Saturn V jest jednym z najbardziej zaawansowanych technicznie tworów człowieka w historii. Była to rakieta wysoka na 110 metrów, miała 10 metrów średnicy i była w stanie wynieść 118 ton ładunku na orbitę wokółziemską. Podczas testów huk silników był słyszalny w promieniu 80 km.
10 listopada
1942 – Winston Churchill wypowiedział słynne słowa dotyczące zwycięskiej II bitwy pod El Alamein: To nie jest koniec. To nie jest nawet początek końca. Ale to jest, być może, koniec początku. Pięknie powiedziane – i słuszne. Trochę pasuje do polskiej sytuacji powyborczej.
1969 – Wyemitowano premierowe wydanie amerykańskiego telewizyjnego programu dla dzieci Ulica Sezamkowa,. który zyskał dużą popularność w wielu krajach, stanowiąc wzór dla późniejszych programów tego typu. Jest dobrym przykładem wykorzystania edukacji rozrywkowej w procesie edukacji społecznej, w tym wypadku edukacji najmłodszych. Jest nadawany od 1969 aż do dziś. Ma ponad 4300 odcinków. Cechą charakterystyczną programu jest udział muppetów opracowanych przez znanego lalkarza amerykańskiego Jima Hensona. W Polsce też był emitowany.
1977 – W Wielkiej Brytanii dokonano pierwszego udanego zapłodnienia in vitro, w wyniku którego jako pierwsze “dziecko z probówki” urodziła się 25 lipca 1978 r. Louise Brown.
11 listopada
1842 – W browarze w Pilźnie rozpoczęto rozlewanie nowego gatunku piwa dolnej fermentacji Pilsner Urquell. Tyle rozgłosu zdobyła w świecie Coca-Cola, że nie mogłem sobie odmówić wspomnienia bardziej sensownego napoju…
1856 – Angielski wynalazca, Henry Bessemer (1813-1898) otrzymał patent na urządzenie do produkcji stali, zwane “gruszką Bessemera”. Była to istota pierwszej przemysłowej metody otrzymywania stali. Tytuł szlachecki Bessemer otrzymał w 1879 r. Bessemer kontynuował prace wynalazcze aż do późnej starości (m.in. tzw. piec solarny i maszyna do polerowania diamentów). Poza otrzymaniem szlachectwa otrzymał jeszcze wiele innych nagród i wyróżnień, takich jak m.in. członkostwo Towarzystwa Królewskiego.
2008 – Statek pasażerski RMS Queen Elizabeth 2, jeden z największych i najnowocześniejszych na świecie liniowców wypłynął w swój ostatni rejs (dookoła świata). Niektórzy twierdzą, że zakończyła się wtedy morska pasażerska komunikacja transoceaniczna. Statek mieścił około 1700 pasażerów, do których dyspozycji była licząca tylko o połowę mniej osób załoga. Statek ma aż 12 pokładów, a na nich kilkanaście barów, restauracji, nocnych klubów i kasyno. Siłownie, salony piękności, kaplica, centrum medyczne i sklepy wolnocłowe – to tylko parę z wielu udogodnień.
12 listopada
1802 – Brytyjski uczony John Dalton (1766-1844), fizyk, chemik i meteorolog, twórca nowożytnej atomistycznej teorii materii ,opublikowanej w rozprawie “A new System of Chemical Philosophy”, który odkrył prawo ciśnień cząstkowych, opisał wadę wzroku nazywaną później daltonizmem, i na którego cześć jednostkę masy atomowej nazwano daltonem (Da). zademonstrował sformułowane przez siebie prawo stosunków wielokrotnych. Na wszelki wypadek: Jeżeli dwa pierwiastki A i B tworzą ze sobą więcej niż jeden związek, to masy pierwiastka A przypadające na taką samą masę pierwiastka B mają się do siebie jak niewielkie liczby całkowite.
1944 – Zmarł George David Birkhoff (ur. 21 marca 1884) – amerykański matematyk. Autor prac z zakresu między innymi teorii ergodycznej, teorii układów dynamicznych, liniowych równań różniczkowych. Był profesorem Uniwersytetu Harvarda oraz członkiem wielu akademii naukowych. Szczególnym jego osiągnięciem Birkhoffa był rozwój tzw. teorii ergodycznej. Jest to dziedzina matematyki, której początki sięgają prac fizyka Ludwiga Boltzmanna dotyczących mechaniki statystycznej. Birkhoff obok Johna von Neumanna i Andrieja Kołmogorowa był uczonym, który wniósł największy wkład do tej dziedziny
2014 – Lądownik Philae, który odłączył się od należącej do Europejskiej Agencji Kosmicznej sondy Rosetta, wylądował pierwszy raz w historii na jądrze komety (67P/Czuriumow-Gierasimienko).
Wyszperał
Bogdan Miś
Wszystkie ilustracje i fakty pochodzą z zasobów Wikipedii. Opinie i komentarze autora.
Znajomość zasad danej dziedziny sportu nie jest wcale potrzebna – chodzi o to żeby nasi wygrali. Czy jest coś prostszego niż zjazd na nartach? Zjeżdżają podobnie ubrani faceci w goglach – nie do odróżnienia – i dopiero potem dowiadujemy się że ten a ten wygrał o 0,005 sekundy. A fani jeżdżą za nimi po świecie i kibicują!
Czy jest coś prostszego niż zjazd na nartach?
To powyżej to ja, gdyby się ktoś pytał. Poniżej też ja. Nic prostszego.